Premenstruel Sendrom
Premenstruel Sendrom veya PMS, adetinizden önce gelen semptomların birleşimidir. Semptomlarınız fiziksel (şişkinlik veya göğüslerde ağrı gibi), duygusal (sinirlilik veya üzüntü gibi) veya her ikisinin bir kombinasyonu olabilir. Her iki durumda da PMS semptomları hayatınızı zorlaştırabilir. Yaşam tarzı değişiklikleri ve reçetesiz satılan ilaçlar genellikle PMS semptomlarını hafifletebilir.
PMS’nin yaygın belirtileri baş ağrısı, göğüslerde hassasiyet, sinirlilik ve ruh hali değişimleridir.
Premenstrüel sendrom (veya PMS), adet döneminize girmeden bir ila iki hafta önce başlar. Baş ağrısı, göğüs ağrısı ve ruh hali değişimleri gibi semptomlara neden olabilir.
Premenstruel Sendrom (PMS) nedir?
Premenstruel Sendrom veya PMS, adetinizden bir veya iki hafta önce başlayan fiziksel ve duygusal semptomları tanımlar. Adet gören çoğu kişide en az bir veya daha fazla PMS semptomu vardır. Bu semptomlar genellikle adetinizin yakında geleceğinin habercisidir. Adetiniz olduğunda, PMS semptomları genellikle ortadan kalkar. Bu semptomlar genellikle her adet döngüsünde aynı zamanlarda tekrar ortaya çıkar.
Adet gören kişilerin neredeyse %50’si en az bir PMS semptomu yaşadığını söylüyor. Bu kişilerin yaklaşık %20’sinde hayatlarını altüst edecek kadar şiddetli semptomlar görülüyor.
PMS belirtileri nelerdir?
PMS semptomları fiziksel, duygusal veya her ikisinin bir karışımı olabilir. Ayrıca hafif, şiddetli veya ikisinin arasında bir yerde olabilirler. Herkes PMS yaşamaz. Eğer yaşarsanız, semptomlarınız hayatınız boyunca değişebilir.
Fiziksel semptomlar
PMS’nin en yaygın fiziksel belirtileri şunlardır:
Şişkinlik veya gaz hissi
Pelvik ağrı
Tükenmişlik
Sivilce alevlenmeleri
Göğüs ağrısı
Baş ağrıları
İshal veya kabızlık
Duygusal belirtiler
PMS’nin en yaygın duygusal belirtileri şunlardır:
Sinirlilik veya başkalarına karşı saldırganlık
Ruh hali değişimleri
Cinsel isteğinizdeki değişiklikler
Endişeli, üzgün hissetmek veya ağlama nöbetleri geçirmek
Beyin sisi veya konsantre olma sorunu
Yiyecek istekleri veya iştahta artış/azalma
Uyumakta zorluk çekmek ( uykusuzluk )
PMS’ye ne sebep olur?
Kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak çoğu doktor PMS’nin adet döngünüzle ilgili hormonal değişiklikler nedeniyle meydana geldiğine inanmaktadır.
Belirtiler genellikle östrojen ve progesteron seviyelerinin arttığı yumurtlama döneminde ortaya çıkar. Adetiniz başladığında, bu hormon seviyeleri birkaç gün boyunca düşer ve sonra tekrar yükselmeye başlar. Bu hormonal değişiklikler PMS’nin nedeni olabilir. Bazı insanlar hormonal dalgalanmalara karşı daha hassastır, bu da PMS’nin herkesi farklı şekilde etkilemesinin nedenini açıklayabilir.
PMS, adet görmeden önce ne kadar sürer?
Çoğu insan adet dönemlerinden yaklaşık bir ila iki hafta önce PMS semptomları yaşar. Ancak zamanlama her zaman kesin değildir. Adet döneminizden iki hafta önce veya iki gün önce PMS yaşayabilirsiniz.
PMS için risk faktörleri
Aşağıdaki durumlarda PMS yaşama olasılığınız daha yüksek olabilir:
Doğum sonrası depresyonun tarihi
Kişisel veya ailede depresyon veya anksiyete bozuklukları öyküsü
Yüksek stres seviyeleri
Sağlık çalışanları PMS’yi çoğunlukla 20’li yaşların sonu ve 30’lu yaşların başındaki kişilere teşhis ederler.
Premenstruel Sendrom nasıl teşhis edilir?
Jinekoloğunuz PMS’yi semptomlarınıza göre teşhis eder. Hangi semptomlarınız olduğunu, ne zaman olduğunu ve hayatınızı nasıl etkilediğini soracaktır. PMS teşhisi almak için semptomlarınız şunlar olmalıdır:
Adetinizden bir hafta önce meydana gelir
Adetinizin başlamasından itibaren birkaç gün içinde sonlanır
En az üç adet döngüsü boyunca üst üste tekrarlar
Jinekoloğunuz ayrıca PMS dışındaki semptomlarınıza neden olabilecek faktörleri elemek için tıbbi geçmişiniz ve kullandığınız ilaçlar hakkında da sorular sorabilir. Ayrıca biyolojik ailenizin tıbbi geçmişi hakkında da sorular sorabilirler çünkü birçok rahatsızlık ailelerde görülür. Sağlık uzmanınız şu gibi nedenleri eleyecektir:
Endişe
Depresyon
Perimenopoz
Kronik yorgunluk sendromu
Tiroid bozuklukları
İrritabl bağırsak sendromu (IBS)
PMS belirtilerini nasıl yönetebilirim?
PMS için birçok tedavi seçeneği vardır. Bazı kişiler semptomlarını hafifleten bir tedavi bulana kadar birkaç farklı tedaviyi denemeleri gerekebilir.
PMS için ilaçlar
Hafif semptomları genellikle reçetesiz satılan (OTC) ilaçlarla yönetebilirsiniz. Daha şiddetli semptomlar bir sağlayıcıdan reçete gerektirebilir. Seçenekler şunlardır:
NSAID’ler . Steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), semptomlarınız başladığında bunları alırsanız meme ağrınızı ve adet kramplarınızı hafifletebilir.
Hormonal doğum kontrolü . Yumurtlamanızı engelleyen ilaçlar, göğüs hassasiyeti ve ağrı gibi hoş olmayan fiziksel semptomları hafifletebilir. Hangi tür doğum kontrolünün size en çok yardımcı olduğunu anlamak için ilk başta biraz deneme yapmanız gerekebilir. Seçenekler arasında doğum kontrol hapları , bant ve halka bulunur.
Antidepresanlar ve kaygı giderici ilaçlar. Selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’ler), PMS ile ilişkili ruh hali sorunlarını tedavi etmek için en yaygın antidepresan türleridir.
Diüretikler . Diüretikler şişkinlik ve meme hassasiyeti gibi semptomları hafifletebilir.
Yaşam tarzı değişiklikleri
PMS’nin ağrısını hafifletmek ve ruh hali ile ilgili semptomlarıyla mücadele etmek için yaşam tarzınızı değiştirebilirsiniz. Örnekler şunlardır:
Düzenli egzersiz yapmak. Günde 30 dakika orta düzeyde egzersiz (koşu, yürüyüş, yüzme) stresi azaltabilir ve ruh halinizi iyileştirebilir. Ayrıca, egzersiz genel refahınız için iyidir.
Sağlıklı bir diyet yapın. Bazı yiyecekleri daha fazla, bazılarını ise daha az yemek PMS semptomlarıyla mücadele etmenize yardımcı olabilir. Adet döneminizden iki hafta önce daha az tuzlu, yağlı ve şekerli yiyecek tüketin ve daha az kafeinli içecek ve alkol içeren içecekler için. Bunun yerine meyve, sebze ve tam tahıllara yönelin.
Bol bol uyuyun. En az sekiz saat uyumak sinirlilik hissini azaltmaya yardımcı olabilir. Her gün aynı saatte uyanmak ve yatmak, iç saatinizi senkronize etmenin ekstra faydasını ekler, böylece gün boyunca ruh halinizin değişken olma olasılığı azalır.
Rahatlama egzersizleri yapın. Yoga , meditasyon ve nefes egzersizleri stresi azaltmaya ve PMS’ye sıklıkla eşlik eden sinirlilik ve üzüntüyle mücadele etmeye yardımcı olabilir.
Sigara içmekten kaçının. Tütün ürünleri içmek PMS semptomlarını kötüleştirebilir.
Vitaminler, mineraller ve takviyeler
Vitaminler, mineraller ve bitkisel takviyeler, bunları almadan önce bir sağlık uzmanına danışmak iyi bir fikirdir. Yine de, PMS’ye yardımcı olabileceklerine dair bazı kanıtlar vardır:
Kurkumin. Kurkumin özellikle ruh hali değişimlerini ve krampları hafifletmede etkilidir.
İffet meyvesi. İffet meyvesi şişkinliği, krampları ve yemek isteklerini azaltmaya yardımcı olabilir.
Sarı Kantaron. Sarı kantaron, ruh hali bozukluklarında ve PMS sırasında yaygın olabilen anksiyete ve depresyona yardımcı olmak için kullanılır.
Akşam çuha çiçeği yağı. Bu, depresyonu azaltmaya yardımcı olabilecek ve ayrıca meme hassasiyetini, şişkinliği ve gaz oluşumunu giderebilecek temel bir yağ asididir.
Ginkgo biloba. Ginkgo biloba’nın PMS semptomlarının şiddetini azalttığı gösterilmiştir.
PMS ne zaman geçer?
PMS, menopoza girene ve artık adet görmeyene kadar tamamen ortadan kalkmaz. O zamana kadar, semptomlarınızı yönetmenize yardımcı olmak için yapabileceğiniz çok şey var, böylece hayatınızı aksatmasın. Semptomları ne zaman fark ettiğinizi takip edin ve onları hafifleten tedavileri not alın. Semptomlarınız başladığında her ay bunları kullanın.
PMS’yi önlemek mümkün mü?
Premenstruel Sendromu önleyemezsiniz, ancak yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar veya her ikisinin kombinasyonu ile semptomları yönetebilirsiniz.
Premenstruel Sendrom varsa ne beklemeliyim?
PMS o kadar yaygındır ki birçok kişi bunu “ayın o zamanı”nda bir rahatsızlık olarak kabul eder. PMS normal olduğu için hayatınızı altüst etmesine izin vermeniz gerektiği anlamına gelmez. Genellikle, semptomlarınızı ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleriyle yönetebilirsiniz. Yaptığınız hiçbir şey yeterince büyük bir fark yaratmıyorsa, yardımcı olabilecek tedaviler almak için jinekoloğunuza görünün.
Jinekoloğa ne zaman görünmeliyim?
PMS semptomlarınızdan kurtulamıyorsanız bir jinekoloğa başvurun. Ziyaretinizden en iyi şekilde yararlanmak için, randevunuza semptomlarınızı ve adet döneminizi ayrıntılı olarak tartışmaya hazır bir şekilde gelin.
Paylaşmaya hazır olun:
Belirtileriniz (ne kadar şiddetli oldukları dahil) ve ne zaman ortaya çıktıkları
Son iki adetiniz ne zaman başladı ve bitti?
Bu bilgileri takip etmek için bir kalem ve kağıt, bir takvim veya telefonunuzdaki bir uygulamayı kullanabilirsiniz. Bu, sizin ve sağlayıcınızın ileriye yönelik en iyi yolu önermesine yardımcı olur.
PMS ile PMDD arasındaki fark nedir?
Adet öncesi disforik bozukluk (PMDD), PMS’nin şiddetli ve potansiyel olarak güçten düşürücü bir biçimidir. PMS’den çok daha az yaygındır ve adet gören kişilerin yaklaşık %3’ünü etkiler . PMDD ile, özellikle duygusal tepkiler ve ruh haliniz söz konusu olduğunda, PMS semptomlarını çok daha yoğun bir şekilde yaşarsınız. PMDD ile, PMS’ye göre öfke, şiddetli depresyon ve kaygı yaşama olasılığınız daha yüksektir.
PMS hangi yaşlarda kötüleşir?
PMS’nin belirli bir yaşta kötüleştiğine dair kesin bir kanıt yoktur. Araştırmacılar PMS semptomlarının tüm yaş gruplarında benzer oranlarda görüldüğüne inanmaktadır. Bazı kişiler PMS semptomlarının 40’lı yaşlarına girdiklerinde daha şiddetli olma eğiliminde olduğuna inanmaktadır. Ancak bu genellikle perimenopozla ilişkili semptomlardan ( ateş basması veya vajinal kuruluk gibi) kaynaklanmaktadır.
Premenstruel Sendrom (PMS) yaygın olduğu için, bunun neden olabileceği rahatsız edici semptomlara katlanmak zorunda olduğunuz anlamına gelmez. Adetinizden hemen önce meydana gelen ve PMS belirtisi olabilecek ağrılara ve ruh hali değişikliklerine dikkat edin. Bunlar refahınızı etkiliyorsa, alışkanlıklarınızı değiştirmeyi ve semptomlarınızı hafifletebilecek reçetesiz satılan ilaçlar almayı deneyin. Bu işe yaramazsa, ihtiyacınız olan tedaviyi almak için bir jinekoloğa görünün.